طراحی یک سیستم توصیه‌گر گردشگری چندکاربره با استفاده از شبکه عصبی، شبکه بیزین و الگوریتم های فرا ابتکاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا

2 گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

با افزایش سهم صنعت گردشگری در اقتصاد کشورها، امروزه توجه دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی بیش از پیش به سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی و بازنگری مجدد در صنعت گردشگری جلب شده است. با افزایش آگاهی گردشگران از جاذبه‌های گردشگری کشور خود و سایر نقاط دنیا از طریق شبکه جهانی وب و شبکه‌های اجتماعی، هر چند که دامنه انتخاب مکان های گردشگری آنها را بسیار وسیع کرده است، اما انتخاب یک یا مجموعه ای از مکان‌های گردشگری برای مسافرت به طوری که بتواند بیشترین شباهت با علایق و ترجیحات گردشگر را داشته باشد به یک چالش جدید در این زمینه تبدیل شده است. در دو دهه اخیر، سیستم های توصیه‌گر گردشگری با هدف مطابقت دادن ویژگی منابع گردشگری و یا جاذبه‌های  تفریحی با نیاز کاربر بوجود آمده‌اند. در این تحقیق با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی خود سازمانده (SOM)، شبکه بیزین و الگوریتم های فراابتکاری یک سیستم توصیه گر گردشگری طراحی شد. بافت تاریخی شهر یزد به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. در این تحقیق از اطلاعات آماری سالیانه 2015 و لایه های وکتوری راه ها و اماکن گردشگری شهر یزد به منظور تنظیم سفر برای 100 گردشگر استفاده شده است. ابتدا 100 گردشگر با ویژگی‌های متفاوت در درآمد، سن، جنس، شغل، سطح تحصیلات و انگیزه‌های مسافرت با استفاده از SOM خوشه‌بندی گردیدند. سپس با استفاده از اطلاعات آماری گردشگران و مدل شبکه بیزین، ترجیحات سفر برای هر یک از خوشه ها تخمین زده شد. در نهایت با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک و کلونی مورچگان مسیر بهینه مکان‌های پیشنهادی گردشگری برای هر دسته از گردشگران مشخص گردید. سیستم طراحی شده مبتنی بر شبکه عصبی، شبکه بیزین و الگوریتم‌های فراابتکاری در مسیریابی نشان می‌دهد که می‌تواند نقش مهمی را در تصمیم‌گیری گردشگران در انتخاب جاذبه‌های گردشگری و برنامه‌ریزی سفر، متناسب با علایق، ترجیحات و اطلاعات دموگرافیک ایفا نماید.

کلیدواژه‌ها