شناسایی نقاط ملاقات سواری‌اشتراکی به صورت پویا و کاربرمبنا(مورد مطالعه: مناطق 1،2،3،4،6،7و 8 شهرداری تهران)

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

رشد روزافزون جمعیت و تعداد خودروها در کلان شهرها سبب ایجاد مشکلاتی نظیر اتلاف وقت شهروندان، آلودگی‌های زیست‌محیطی، افزایش مصرف سوخت می‌شود. از جمله اقداماتی که برای مدیریت تقاضای سفر انجام گرفته، ترویج سواری‌اشتراکی است. در سواری‌ اشتراکی پویا،  افراد طبق برنامه‌ی زمانی و مکانی مشخص و از پیش تعیین‌‌شده، سفر خود را به ‌اشتراک می-گذارند. ایستگاه‌های موقتی که این افراد جهت شروع و پایان سفر خود تعیین می‌کنند، موجب افزایش نظم سفر، امنیت، راحتی همسفران و همچنین کاهش مسافت پیموده می‌شود. این مطالعه به دنبال تعیین نقاط ملاقات پویا در سواری اشتراکی به روش کاربرمبنا است و به همین ‌منظور، ابتدا معیارهای مکانی جهت تعیین موقعیت ایستگاه‌های موقتی سواری‌اشتراکی از جمله ویژگی‌های مسیر دسترسی، مجاورت انواع معابر شهری، مراکز تفریحی، تجاری و بوستان‌ها، پل-عابر پیاده به منظور تعیین پهنه‌های مستعد نقاط ملاقات در 7 منطقه از شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفت. نتیجه کسب‌شده از محاسبه وزن این اطلاعات از طریق رتبه‌بندی، در همپوشانی فازی به منظور استخراج پهنه‌های مستعد انتخاب نقطه ملاقات مورد استفاده قرار گرفت. در گام بعد براساس داده‌های مربوط به مبادی و مقاصد 200 نفر مسافر و موقعیت 112 راننده ماتریس فاصله مبادی و مقاصد مسافران تهیه گردید. سپس با استفاده از تکنیک‌های خوشه‌بندی K-means و براساس نظر پاسخ‌کاربران به پرسشنامه آنلاین تقاضای سواری‌اشتراکی مبتنی بر فاکتورهای سن، جنسیت، زمان سفر، نوع وسیله نقلیه، همراهی یا عدم همراهی حیوان خانگی و یا استعمال سیگار 23 خوشه‌ی‌ بین 2 تا 6 نفره تعیین شدند. نهایتاً 123 نقطه مناسب در مبدأ و 108 نقطه در مقصد سفرها جهت تعیین نقطه ملاقات برای هر خوشه براساس مسافت نقاط پیشنهادی تا مبدأ هر مسافر درون خوشه شناسایی شد. سپس به‌ازای هر دسته از همسفران با توجه‌ به مسافت زمانی رانندگان و مسافت پیمایش افراد هر خوشه تا نقاط پیشنهادی، 23 نقطه ملاقات به ‌منظور شروع و پایان سواری اشتراکی تعیین شدند. 

کلیدواژه‌ها